اول آخر یار ....هویت قومی و آئینی به قلم سید حشمت میره بیگی (آژنگ)

اول آخر یار
هویت قومی و آئینی

مردم یارسان مردمی هستند خونگرم و بنا به سه اصل پادشاه پیر و دلیل اکثر به اتفاق با هم ارتباط دارند و اکثر جمعیت آن کرد زبان و زبان نیایش تمام یارسانیان زبان کردی می باشد . سلطان سهاک و دیگر پیران ، ارکان و چهار چوب این آئین را در جم های که در پردیور تشکیل شد ، برای ما تدوین نمودند و ما پیروان این آئین موظف به انجام دادن تک تک این ارکانها هستیم . همانطور که سلطان سهاک می فرمایند : 
هفتادو دو قولم پی میرد نهاده 
هــر کــه به راستی بگیرو جاده
چفتیــش نبــو تمام آمــاده
 آنه دوستمن پی وشیــم شاده 
یکی از این ارکانها که جزء ارکان اصلی و هویت ملی و دینی این مردم می باشد ، داشتن سبیل مُهر است یعنی سبیلی که حتی یک تار از آن نیز به هیچ عنوان کنده و یا بریده نشده باشد ، زیرا سلطان سهاک و دیگر پیران ما را به داشتن سبیل مُهرموظف کرده اند وهمچنین باید سبیل نمادی برای این مردم باشد نمادی از تمام خوبیها منجمله محبت ، صلح دوستی ، آزادمنشی ،عدالت ، بردباری و ... 
محبت : ما پیروان این آئین بنا به آموزه های دینیمان مردمانی هستیم با محبت و نسبت به هیچ موجود زنده ای کینه و عداوت نداریم 
هی یار گیانی ، هی یار گیانی
 اِز و فدات بام هی دوس گیانی
یاری و مروت و مهــــربانی 
و صیقه و قروان و گیانای گیانی
صلح دوستی : مردم جامعه یارسانی در طول تاریخ ثابت کرده اند که با هیچ کس و هیچ قومی دشمنی نداشته و بنا به امر بزرگان دین ازحق خود نیز نمیگذرد اما با اعتراض مسالمت آمیز نه با جنگ و ستیز .
هر که و یاری کرو کینه 
و جنگ موَسِیش نفس ، زوان بو لنگ
یاران نکــــران جنگ و هرا 
وینه خلق سامری بوان گمراه
یا
عابدین گفتگو ، عابدین گفتگو 
عابدین شیرینه بی بغض گفتگو
تیکلی مکه دوشاو له گل دو 
بو راست له صلح به دورله آشو
دله درویش بو ، دله درویش
 بو غلام کسیون نه دل درویش بو
مور بی آزار بیگانه و خویش بو 
پیرو کلام راهنمای خویش بو
آزاد منشی : ما پیروان سلطان سهاک ضمن ارزش نهادن به آزادی انسانها ، خود نیز مردمی آزاد منش بوده و از کرنش و نوکر صفتی بیزاریم .
ار مشنوینه ، ار مشنوینه 
موچیاریت مکریم ، ار مشنوینه
هرگز منیره دست و سینه و
 مواچه ویم خاصنان آی گسینینه
یاران مر اوسا تیمور دلشاد بو 
آزادی مخلوق دادرسی داد بو
مبــوشان جهان بدران جلا 
مــرغان خلاص بو نه بند قَلا
عدالت : ما یادگرفته ایم به حقوق هیچ ملتی و هیچ قومی تعرض نکنیم و از حق خود نیز نگذریم . و در جامعه با مردم همدل و هم دم باشیم .
یکرنگ بنیشان هیچ نکران ذم 
هرگز نستانان بش زیاد و کم
بردباری : پیروان آئین یاری مردمان صبور و برد باری هستند و در گذر زمان همیشه با صبر بر مشکلات فائق آمده و توانسته اند این آئین مترقی اجداد خود را تاحال حفظ کرده تا دست آیندگان بسپارند و مطمئناً از این پس جوانان برومند ما این وظیفه را بخوبی انجام خواهند داد. 
یا شاه پی باقی صورمان کردن 
چی راگه باقی جبرمان وردن
و عشق تون دوسان نَمـــردن 
یاران گیروده زمسان ســــردن
یا شاه ای صوره اوگیلن و جخت 
رها کر یاران پی دیــــوان نخت
کرم کر خلات تافته نورین رفت
و .......
اما ما باید در حفظ این نشانه که سمبلی از تمام خوبیها این ملت است و همچنین نشانه ای ازهویت دینی و آئینی ما است کوشا باشیم و این نشان دربین مردم یارسان همان اندازه باید مقدس باشد که پرچمی که در بین مردم کُرد بعنوان نمادی برای تمام مردم کردستان اعم از شیعه ،سنی ، یارسانی ، سکولار وغیر مذهبی مقدس است ، در اصل پرچم نماد مردم یارسان نیز سبیل مُهر است ونه فقط دین مداران و حتی باید سکولارهای این جامعه نیز آنرا به عنوان یک نماد ملی و هویتی ترغیب کنند و بپذیرند . از نظر بنده دلایلی دیگری نیز در این مورد وجود دارد از جمله : 
1 ـ همدیگر را در هرزمان و در هر جایی حتی در بین جمعیت فراوانی قرار گرفتیم ، همدیگر را شناسایی و به کمک همدیگر بشتابیم و همدم و مونس همدیگر شویم .
و ادب و جم بنیشدی بی غم 
پی یک بکردی دسباری و هم
2 _ این نشانه بارز ما را در محل و یا منطقه ای که هستیم مورد توجه تمام عموم قرار داده و این موضوع باعث می شود که مواظب رفتار و اعمال خود باشیم تا باعث زیر سئوال رفتن خود و آئینمان نشویم . و همچنین بنا به اموزه های دینیمان از هیچ طعنه ای نهراسیم .
سیول مورشان پی دین نیشانا 
نیشانه توفیر دوس چه غیرانا
هر کس که میلش و دین یارانا
 مو قایم بودی بی کوم چه طانا
و شون کـــلام اقـرار بویران 
و طعنه باری یاری بجــــوران
و دیدار یک بیمشان بشـوران 
مولام مدو کام بو دیده داران
3 ـ اگر رفتارمان رفتار ارکان و شرط و شون سلطان سهاکی باشد مطمئناً تمام همسایگان و همشهریان از دست ما راضی خواهند بود و این تبلیغی برای برحق بودن این آئین خواهد شد و افتخار خواهند کرد که یک یارسانی همسایه و همدم و همصحبت آنها است . 
ویش جیا کرو چه بد مخلوقن 
اِزیش عاشقم آدیش معشوقن
ویا :
میرد حقیقی ، میرد حقیقی 
هر که و راه بو میرد حقیقی
دویر نه نفس حرص شفیقی 
چنی ایمانش مـــو و رفیقی
اِزیش عاشقم او مو معشوقی 
نه گِرد جامه و دون مدیش مزروقی
4 ـ و از همه مهمتر هر آئینی یکسری قوانین دارد که بیشتر مبنای فلسفی دارد نه علمی ، چون بزرگان دین بر آن تأکید داشته اند لذا موظف به اجرای آن هستند در صورتی قوانین و ارکانی باشد که هیچ ضرری نیز برای فرد یا افرادی نداشته باشد ، و ما مردم یارسان نیز داشتن سبیل یک شرط اصلی واساسی و هویتی است و باید در حفظ و نگهداری آن کوشا باشیم . و بنا به دستور سلطان سهاک نمی توانیم تغییری در آن بدهیم.
ار بیــو بَیوَن هزار خدایی 
هر خداش بوش بیونی بارگاهی
نشانان بی شرط پا چه زیایی 
نشکنان ای قول پیرو پادشاهی
ننیران چه نو مینگه و بارگاهی
 ننیران بی شرط جم و جیایی
پس یاران عزیز باید بدانند که داشتن سبیل مُهر برای هر یارسانی که دم از یارسانی بودن میزند یک وظیفه است و هیچ دلیلی برای تراشیدن و مرتب کردن با قیچی و یا دندان ، در نزد سلطان سهاک پذیرفته نیست و نخواهد بود زیرا با دستکاری کردن آن در واقع هویت آئینی و ملی قوم خود را منکر شده ایم و یکی از مشکلات عمده مردم یارسانی در داخل حفظ این هویت است در غیر اینصورت بر پیشانی ما که ننوشته اند که این شخص پیرو آئین یارسانی است . و با نداشتن آن مشکلی برای وارد شدن به دستگاههای دولتی نخواهیم داشت ، همانطور که کسانی با زیر پا گذاشتن این اصل ، مدارج ترقی را طی کرده و به مقام بالائی رسیده اند ، و اما برعکس افراد زیادی نیز بنده می شناسم که ضمن حفظ این هویت با تلاش و کوشش و خواندن درس و طی کردن مراحل بالای تحصیل یا جذب دستگاههای دولتی شده و فقط به خاطر تخصصش منت او را میکشند و یا اینکه برای خود کار خصوصی جمع و جور کرده و به یکسری افراد نیز نان رسانی می کنند . 
اما بیشتر طرف صحبت اینجانب یاران عزیز خارج نشین است( البته با عرض پوزش فراوان ) که در شبکه های ماهوارهای ظاهر میشوند و یا اینکه با سازمانها و یا ارگانهای بین المللی ملاقات می کنند ، چه عالی بود اصلی که روی آن زیاد تأکید شده است ، رعایت میکردند ، زیرا داشتن سبیل مهر بازتاب خوبی برای مردم یارسانی داخل ایران خواهد داشت و جوانان که شماها را که در رسانه های تصویری می بینند برای خود الگو قرار داده و بیشتر روی هویت دینی و فرهنگی خود پافشاری می کنند و هم ملاقات کنندگان طرف شما تحت تأثیر شما قرار خو اهند گرفت که این ملت با توجه به اینکه در دنیای آزادی قرار گرفته اند ولی به مسائل فرهنگی و دینی خود پایبند هستند ، اکثر افرادی که بنده میشناسم ،با دیدن یاران عزیز بر روی شبکه های ماهواره ای خوشحال می شوند از اینکه این آئین را به مردم غیر یار معرفی میکنند و افسوس می خورند که ای کاش ظاهر را نیز رعایت می کردند تا الگویی برای جوانان داخل شوند . چه خوب بودکه همه شما عزیزان این امر دینی و هویت ملی را رعایت می کردید . 
به گزیده ای ازکلام بزرگان دین ( سلطان سهاک و هفتن ) که تأکید فراوانی بر این اصل هویتی داشته اند اشاره می کنم ..
سلطان مرمو : 
و لیــوه هاما ، و لیــوه هاما 
سیول مورشان و لیــوه هاما
بی سیـــول و جمــم نامــا 
هرکس دل وشن وراگه وراما
سیولشان مورن دم و کــلاما 
بی سیول ننیشو ار صد براما
ار روژی صـد گاو بوش قروانا 
کردش مبو وک پوش و کانا
بنیامین مرمو: 
زر و زرانا ، زر و زرانا 
سیول مــورشان زرو زرانا
هر تالیش وینه کومه طلانا 
هـرکه زر دارو اِز زر ستانا
سیــولشان مورن پی نشانا 
نشانه توفیردوس چه غیرانا
بی سیول بی شرط دور چه ایمانا 
هرکس که میلش و دین یارانا 
مو قایم بودی بی کوم چه طانا
رمزبار مرمو :
و پشت لیوانا ، و پشت لیوانا
سیول مـورشان و پشت لیوانا
شــادی بابلدی پی جمخانانا
هی دس بکـران پی دو دسانا
بنیامین پیر هم شرطش وانا 
چه بی سیولان فری حاشانا
داود دادرس دس و دامـانا 
دادرس هانای گردی یارانا
پیرموسی وزیر و قلم دانا
ثبتش و کردی سیول مورانا
مصطفی مأمور تیر چه کمانا 
تیرش ها جرگ سیول کلانا
اینه بیاوبس چه لیو سیروانا 
بواچه ها داود پی یارسانا
داود مرمو :
چی بر چمانا ، چی بر چمانا
سیول مورشان ، چی بر چمانا
اینه رمـــزیون پی نیشـــانا
نیشانه تشخیص یار چه خارانا
اقــرار پیــــره چنی سلطانا 
سلطان خـدایون ذاتش یگانا
پیرموسی مرمو:
پره گــلانا ، پره گــلانا 
سیول مورشان پره گلانا
امر و ارمای شای هورامانا
کس بی سیول نیو و جمخانانا
کردار ننویسمی پی آ کسانا
تالی چه سیولشان بزان نزانا 
لکه دار کردن لیشان برانا
اَرروژی هزار قوچش قروانا 
یا صد دفعه بیو وی درگانا 
بی طواف بیدی وی ای مکانا
طوافش قبول نین چه لای سلطانا
شاه ابراهیم مرمو :
سیول مورانا ، سیول مورانا
بیدی و جما سیول مورانا
بنیشمی و جم لیو سیروانا
چپ دس بکردی و دو دسانا
بی سیول شرطش نه جم بریانا
پیربنیامین رجا نکرو اینانا
بششــان نــــدو داود دانا
پیر موسی نه ثبت ناوش نوانا
مصطفی تیرش ها چه کمانا
رمزبار پی یاران خذمت کرانا 
پی سکه یاری ناچش پزانا
بابایادگار مرمو :
سکه و شرط یاری ، سکه و شرط یاری
سیول مورشان سکه و شرط یاری
بی سیول و جــم یاری نماری
پیرموسی نکو ثبت کــرداری 
سیول مورشان رای دیره داری
ها ایدن واتم شرط نامچه یاری
پادشام نوخشو ای خطاکاری
بنیامین نمازوش و جم یاری
فریاد رسش نین داود رهبر 
بشش مورو چه ای سر و چه اوسر
کمان باطنیش کیشو مصفا
تیــرش مپیکنو مکــرو جفا
ناچه رزباری پنش مو و ژار
ای شرطه نریان نه ژیر ساج نار
ای شرطه نیان مان نه لیوسیروان
بی شرطان نه جم یاری ناوران
و سیول مور بنیشان و جم
چپ دس بکران و سایه علم
اسید حشمت میره بیگی

اول آخریار ......سیدفرشاد قانون بیگی (دانش)

اول آخریار 
ضمن عرض ادب ویاعلی مدد خدمت تمامی مردم  یارسان سادات خلیفه دلیله ها وتک تک عزیزان کوچک وبزرگ وبانوان مهر که وظیفه سنگین پرورش فرزندان این آیین را برعهده دارند* لحظه به لحظه نزدیک شدن به عید بزرگ یاری عید عشق ایمان وبندگی یاران راستین حق را خدمت شما عزیزان وبزرگواران تبریک وتهنیت عرض مینمایم وازمحضر شما یاران عاجزانه تقاضامندم که در مسیرآیین یاری کلام را آیینه زندگی خود قرار داده ودر جهت اتحاد همدلی وهمبستگی قدم بردارید نگذارید که بذرکینه دردل شما نفوذ کند وآینده فرزندان این آیین را مبهم نماید لذا سادات ودلیله ها وظایفی سنگینی برعهده دارند ونقطه عطف این اتحاد میباشند وهر شکاف وتفرقه ای که گریبانگیر این آیین گردد یا گشته است عواقب آن بیشتر متوجه سادات ودلیل هاخواهد بودپس مراقب باشید ودر راه همدلی واتحاد پیشرو بوده واز مباحث تفرقه انگیز پرهیز نمایید نگذارید شخص پرستی دراین آیین رواج پیدا کند ماهمه تابع سلطان وپیرازلی هستیم وازقوانین وارکان پردیوری تبعیت خواهیم کرد ولاغیر ودرعین حال احترام به همدیگر وتمامی خاندانها که همه دریک سطح بوده وهیچ کسی بردیگری برتری نخواهد داشت نزد حق را سرلوحه راه خود قرار خواهیم داد  امید دارم به ذات سلطان حقیقت وپیر ازلی یارسان همه ملت یارسان از هرگونه شرونفاق دور باشند وهمیشه سلامتی وشادابی نصیبشان گردد دستبوس وخادم  تک تک ملت یارسان ..

سیدفرشاد قانون بیگی (دانش)

دیدگاهی آزاد و ناتمام در باره‌ی فلسفه‌ی ارجمندی «مار» در آئین یارسان کیخسرو بابائی

دیدگاهی آزاد و ناتمام در باره‌ی فلسفه‌ی ارجمندی «مار» در آئین یارسان
کیخسرو بابائی
- - -
جهانبینی ادیان ابراهیمی در راستای ستیز با جهانبینی ادیان پیش از خود با بسیاری از نمادها راه دشمنی و ستیز را پیش گرفتند و تلاش نمودند تا جای ممکن این نمادها را زشت سازی کنند، و مار یکی از آن نمادهاست.
مار در آئین هندو بسیار ارجمند است و شیوا(بزرگترین خدای هندو) را می‌بینیم که ماری بر گردن او حلقه زده است.
در آئین بودا می بینیم که مار به عنوان نیروی ایزدی بودا را از مرگ نجات می‌دهد.
در درگاه نیایشگاه ایزدیان نقش برجسته‌ی ماری را می‌بینیم که بخشی از آئین پرستش برای ورود به نیایشگاه است. 
در آئین یارسان، می‌بینیم که هفت تن، باوه نائوس(=سولتان سهاک) را شاه ماران می‌خوانند. 
وارونه‌ی آنها، در جهانبینی ادیان ابراهیمی تلاش شده است تا از مار چهره‌ای زشت و خطاکار ساخته شود. این ادیان مار را همدست ابلیس می‌دانند و حتی با ابلیس این همانی می‌دهند چنانکه در یکی از این روایت‌ها ابلیس به صورت ماری به بهشت وارد شده تا ‌آدم و حوا را به خوردن میوه‌ی ممنوعه اغوا کند.
شاید برخی روشنفکران سکولار ما چنین باورهائی را بخشی از خُرافه پرستی پیشینیان خود بدانند و بدون ژرف اندیشی آن را به باد تمسخر بگیرند و آن را رد کنند، ولی واقعیت آنست که سطحی و ساده اندیشی ما در برخورد با این داستان‌های بنیادی می‌تواند نوع تازه‌ای از خرافه اندیشی باشد. ما نبایستی فراموش کنیم که تصویر اندیشی زبان قدرتمندی برای فلسفی اندیشی در گذشته بوده است و حتی هنوز می‌توان ادعا کرد که تصویر اسطوره‌های کهن ذهن و روان ما را بیش از جملات فلسفی مدیریت می‌کنند، و اگر منصفانه قضاوت کنیم یهوه و پدر آسمانی و الله تنها یک تصویر اسطوره‌ای از خدا در ادیان ابراهیمی هستند که ذهن و روان میلیاردها انسان را به تسخیر خود در آورده‌اند.
در جهانبینی اصیل ایران و در آئین یارسان، مار، یکی از پیکریابی‌های خدا و حقیقت هستند. در این جهانبینی و آئین، خُدا و حقیقت، شکل ناپذیر و ناگنجا و پیچیده، با رنگ‌ها و چهره‌ها و پوسته‌های گوناگون هستند.
اساس فلسفی یارسان بر دونادون است، و دونادون همان پوست اندازی گوهر حقیقت می‌باشد، و پوست اندازی مار با پوست اندازی حقیقت اینهمانی دارد.
بنابراین، هر چیزی حقیقت است، و البته نیست. حقیقت در قالب‌ها و پوسته‌های گوناگون شکل پذیر است، اما، هیچ پوسته و قالبی تنها چهره‌ی حقیقت نیست. حقیقت، ناگرفتنی و فرار و پیچنده است ...
و ویژه گی‌های خُدا و حقیقت در جهانبینی اصیل ایران و آئین یارسان با ویژه‌گی‌های مار اینهمانی دارند، و به همین دلیل، مار یکی از پیکریابی‌های خدا و حقیقت در این جهانبینی و آئین می‌باشند.
***
«حقیقت وجودتان همواره در وَشتَن و گشتن و فَرگشتن ... باد»
«حقیقت وجودتان همواره سبز و تازه باد»

ایستگاه بعدی، اعلام کشور مستقل کردستان است!

ایستگاه بعدی، اعلام کشور مستقل کردستان است!

شمارە معکوس برای همه پرسی استقلال کردستان و بە تبع آن تجزیه عراق آغاز شدە است. استقبال و حمایت عمومی کردها از برگزاری رفراندم در ٢٥ سپتامبر ٢٠١٧ سیاستگذاران حکومت اقلیم کردستان و در راس آنها، آقای مسعود بارزانی را در عملی کردن آن مصمم کرده است. مسعود بارزانی بعد از انجام این همه پرسی بعنوان پرچمدار آن از وجهە ملی پر رنگتری برخوردار خواهد شد و اعتماد بە نفسش برای ماندن در صحنه سیاسی بە فراز دیگری دست میابد.

آقای مسعود بارزانی طی سخنانی بە روز سە شنبه ١٩ سپتامبر ٢٠١٧ یک فرصت سە روزە بە دولت مرکزی عراق داد تا بتواند طرحی کە استقلال کردستان را با ضمانت اجرایی آن از طرف آمریکا و اروپا تضمین کند، ارائه دهد و گر نه همه پرسی را انجام خواهد داد.
با این اوصاف و بنا بە این اولتیماتوم، تنها راە خروجی مسئله همەپرسی خواە اینکه انجام بشود یا نشود، اعلام استقلال کشور کردستان خواهد بود

دولت مرکزی عراق، استقلال کردستان را نخواهد پذیرفت، بویژه کە تمام آکتورهای منطقەای و فرا منطقەای از جمله آمریکا، انگلیس، سازمان ملل و اتحادیه اروپا مخالفت خود را با برگزاری این رفراندم در تاریخ تعیین شدە اعلام کردەاند. با وجود تمامی مخالفتها و تهدیداتی کە از دور و نزدیک ابراز میشوند، بر این باورم کە رفراندم در موعد مقرر انجام خواهد گرفت. بە این لیل کە امتیازات و دستاوردهای آن برای حکومت اقلیم کردستان بیشتر از زیانهای آن خواهند بود، چیزی کە دولتمردان کرد بر آن واقف هستند. گذشتە از این عقب نشینی در برگزاری همە پرسی میتواند بلحاظ روانی یک شکست ملی تلقی شود و مسعود بارزانی را نیز از تبدیل شدن بە یک قهرمان ملی قبل از بە سر رسیدن زمان زمامداریش باز دارد.

تا آنجا کە بە تهدیدات بر میگردد، باید گفت کە دولتمردان اقلیم کردستان بی گدار بە آب نزدەاند و از قبل مخاطرات و موانع سر راە این همە پرسی را بخوبی مورد مطالعه قرار دادەاند و بە واکنشهای احتمالی همسایگان و جامعه جهانی در قبال آن واقف بودەاند. بە زبان دیگر اگر دولتمردان کرد شک میکردند کە انجام همە پرسی، آنان را در سطح منطقەای با خطر جنگ و مداخله نظامی و تحریمهای اقتصادی همسایگان و انزوا در سطح جهانی روبرو میکند، هرگز دست بە قماری کە نتیجەاش فقط باخت باشد، نمیزدند. اینکه استقلال کردستان کی اعلام شود، بستگی بە ضرورت آن و واکنشها و شرایطی دارد کە اقلیم کردستان بواسطه انجام این رفراندم در آن قرار میگیرد.

دولتمردان اقلیم کردستان بە تهدیداتی از این دست آشنا هستند و از آنها تجربه میدانی کسب کردەاند. اینگونه تهدیدات در مقابل خواست فدرالیت برای عراق نیز مطرح شدند بی آنکه اقدام محسوسی برای ممانعت از آن صورت بگیرد. بر عکس و با وجود شکنندگی حکومت اقلیم در آن برهە زمانی، نه اینکه اقدامی عملی و بازدارنده در مقابل آن انجام نشد، بلکه آکتورهای منطقەای و فرا منطقەای برای وارد شدن در معاملات سیاسی و اقتصادی با حکومت اقلیم کردستان بە رقابت پرداختند و هریک در راستای منافع خود بگونەای با نظام جدید کنار آمدند.
در خلال همین هفتە بود کە شرکت روسی روز نفت علیرغم شناختی کە در ملتهب بودن شرایط روز دارد، وارد یک معامله چندین میلیاردی با حکومت اقلیم شد. فعالیتی کە در سال ٢٠٢٠ شروع خواهد شد و نفت و گاز اقلیم کردستان را از طریق خط لوله بە بازارهای جهانی خواهد رسانید. این معامله فقط یک تفسیر بر میدارد و آن اینکه نفت روز میپندارد کە حوادث خاصی کە سرمایەاش را در آینده در اقلیم کردستان بە خطر بیاندازند بە وقوع نخواهد پیوست.

یک اقدام نظامی از طرف دولت مرکزی عراق نیز از هیچگونه مشروعیت عقلانی برخوردار نخواهد بود. حکومت اقلیم نقش مهمی را در عقب راندن داعش و ایجاد ثبات در کردستان ایفا کرده و در این راستا هم پیمان خوبی برای آمریکا و غرب بودە است. همچنین اقلیم کردستان بە میدانی برای تمرین دمکراسی تبدیل شدە است هر چند در این راستا بطور کودکانەای در حالت افتان و خیزان بودە باشد. برهم زدن ثبات کردستان امکانات تازەای را برای داعش کە آخرین نفسهای خود را تجربه میکند، فراهم خواهد آورد و راە را برای دخالتهای سیاسی و نظامی همسایگان نیز خواهد گشود. منطقه ظرفیت یک جنگ تازه در عراق و در مرزهای سوریه کە هنوز جولانگاه داعش است را ندارد.

کشور مستقل کردستان در حال تشکیل شدن است و حقوق و مسئولیتهای تازەای برای آن تعریف خواهد شد و کردستان باید خود را برای آرایش سیاسی تازەای در سطح داخلی و منطقەای، بویژه در قبال همسایگانی چون عراق، ایران ترکیە و سوریه آماده سازد.
ایران بغیر از مسئله کردها، نگران نفوذ دشمنان و رقبای سوگند خوردە خود، اسرائیل و عربستان سعودی در کردستان خواهد بود و این بابت را بدقت رسد خواهد کرد. یکپارچگی عراق بعنوان یک کشور شیعی تحت نفوذ ایران از اهمیت خاصی برخوردار است، پدیدەای کە ایران برای آن هزینه گزافی پرداختە و ناچار برای ابقای آن خواهد کوشید.
ترکیە و سوریه نیز بخاطر مسئله ملی کردها کە خود عمیقا با آن درگیرند، تلاشهای خود را برای پیشگیری از این رفراندم و تشکیل استقلال کشور کردستان بکار خواهد گرفت، اما بدون تردید زیان استقلال کردستان برای ترکیە و سوریه کمتر از زیان آن برای ایران خواهد بود.

مهار گروههای سیاسی کرد متبوع همسایگان نیز ابعاد تازەای بخود میگیرد و حکومت کردستان بعنوان یک کشور مستقل باید مسئولیت بیشتری در جهت رعایت حقوق ملی همسایگان، از آن جمله کنترل مرزهایش از خود نشان دهد و ناچار بە اتخاذ محدودیتهای بیشتر برای این جریانات اقدام میکند.
در مقابل موقعیت سیاسی کردستان بعنوان یک کشور مستقل بلحاظ سیاسی منسجمتر و از حقوق و حمایت بین المللی بیشتری برخوردار خواهد شد و از این رو میتواند کنترل بیشتری بر اوضاع داخلی و محدود کردن مداخە همسایگان داشته باشد.

موارد سختی در این راستا وجود دارند کە راە حلی برای آنها در کوتاه مدت دیدە نمیشود و از همە مهمتر مسئله سیادت بر کرکوک است. حکومت اقلیم کرکوک را قلب کردستان قلمداد میکنند، ترکمنها و عربها هم بە این نسبت کرکوک را از آن خود میدانند. کرکوک و دیگر مناطق مورد دعوی میروند تا مانند کشمیر هند و پاکستان تا مدتها همچنان مورد منازعە و مناقشە باقی بمانند.

در عرصه داخلی باید دانست کە حمایت عمومی از مسئله همەپرسی و بە تبع آن از استقلال کردستان بە معنی رضایت بر عملکرد حکومت اقلیم نیست. خو گردانی یک حق و آرزوی دیرینه است و کردها بهای گزافی را در جهت بدست آوردنش پرداختەاند.
همەپرسی یک اقدام و تأثیراتش نیز بسرعت گذرا هستند. احساساتی کە انجام این همە پرسی با خود دارد فرو خواهند نشست و مردم بە زندگی عادی خود بر میگردند. توقعات از حکومت اقلیم کردستان در بهبود بخشیدن وضعیت رفاهی و معیشتی، بهبود عدالت اجتماعی، آزادی بیان و اندیشە، جلوگیری از فساد مالی، حقوق زنان و از همە مهمتر تأمین امنیت جانی و مالی شهروندان دوباره بعنوان مسئله و دغدقە روز مطرح و با شدت بیشتری دنبال خواهند شد.

در حال حاضر احزاب کردی بغیر از حزب جنبش تغییر( گۆڕان) و جماعت اسلامی کردستان کە شرایط را مناسب برای برگزاری رفراندم مناسب نمیدانند، دیگر احزاب بنا بر مصلحت ملی در یک سنگر جای گرفتەاند و از همەپرسی استقلال حمایت میکنند. بیاد داشتە باشیم کە چنین رفراندمی و عواقب سیاسی آن مشروعیتش را بطور مستقیم از آراء مردمی میگیرد و تکیه بر آن دارد، نه از احزاب سیاسی آنها. باید اعتراف کە ایستادن در مقابل رفراندم شجاعت فردی و سیاسی فوق العادەای میخواهد، چە این روزها فضای احساسات ناسیونالیستی بسیار پر شور و برچسبهای خیانت برای مخالفان پر چسپند.

فراموش نکنیم کە در ورای خواستهای سیاسی، همچون خودمختاری، خودگردانی دمکراتیک، فدرالیزم و داشتن کشور مستقل مجموعەای از خواستەها، آمال و آرزوها وجود دارند کە از طریق تعامل و همزیستی با دیگر ملل تحقق نیافتەاند، از این روست کە کردها خواهان خودگردانی شدەاند. پیش فرض آنها این بودە است کە یک حکومت خودی میتواند یا میبایستی بتواند کە بە خواستەهای آنها جامه عمل بپوشاند. دستیابی بە آزادی، عدالت اجتماعی و حفظ کرامت انسانی از جمله دستمایەهایی مبارزاتی کردها بودەاند و گر نه داشتن کشور و پرچم بخودی خود فقط بلحاظ احساسی جوابگو خواهند بود.

میزان مشارکت اقلیتهای دینی و مذهبی، مانند شیعیان، یزیدیها، یارسانها(کاکەیی) زوایای نیمە پنهانی را از رضایت و خشنودی مردم بە نسبت عملکرد حکومت اقلیم بنمایش میگذارد. چون بسیاری تثبیت اقلیم کردستان بعنوان یک کشور مستقل را تداوم وضع موجود میدانند. حکومتی کە نتوانستە است حقوق شهروندی برابر را برای آنان فراهم آورد و از جان و مال و کرامت آنان در مقابل جنایات داعش و دیگر گروههای افراطی دفاع کند. نه تنها در دفاع کردن عاجز بودە است بلکه اتهام خیانت بە ایزدیها را بدنبال خود میکشاند.

حسین خلیفە
اسلو، ٢٢ سپتامبر ٢٠١٧

باتشکرودرودازیارعزیزجناب فرمان سهرابی برای شعرزیباودلگیرش دروصف دانشمندتکرارنشدنی یارسان -آسیدقاسم افضلی شاه ابراهیمی

💐تقدیم وه روح پاک آقام آسیدقاسم افضلی💐

هو اول آخرم یار

قاسم یانه درونم پره له دردن
قلاچه  دلم ، ماتم  و  گردن

خم  دورید  روح  و گیانم  سندن
سفر بی بازگشت دیار یارد کردن

قاسم شونه گی دست خاس ورنگینه
شیرینی  گفتارت ، شهد  و انگبینه

وه نوای اتمیوره ت دل وه کمینه
نیوره گه ی جمالت شیداوشمینه

عارف  و  سخنور دی جور  خوت نیه
سخندان ودانشمند دی جور خوت نیه

بی باک و دلیر دی جور خوت نیه
شجاع ونترس دی جور خوت نیه

ناطق  و عاقل دی  جور  خوت نیه
دانشمندو عارف دی جور خوت نیه

دلسوز  و دلپاک  دی  جور خوت نیه
شیواو شیدای حق دی جور خوت نیه

خزانه دلت پر له گوهر بی
سرشت پاکت ازل جوهربی

سربازسینه چاک قله ی نیوری
تسلیم وه امر ابراهیم سویری

دوس ومریدان چو وه راتن
 وه لاله ودعا دس وه خلاتن

یانه آخرت هی هات هی هاتن
بشمان وه دیوریت گل وملاتن

قوربان  خود و  شیرینی  جمالت
شاه ابراهیم داس وی طور کمالت

شعر از کمترین:فرمان سهرابی شیرین آب

منبع کانال عاشقان حضرت شاه ابراهیم 
@asheghaneshahebrahim

چند خط شعر در وصف پیر بزرگوار زنده یاد آسید سلیمان میره بیگی (بانمله)

شعر بسیار زیبا از شاعر توانا و یار همیشه درصحنه خاندان شاه ابراهیم آقای سلیم فرجی در وصف زنده یاد سیدسلیمان میره بیگی(بانمله)

چند خط شعر در وصف پیر بزرگوار زنده یاد آسید سلیمان میره بیگی (بانمله)


دلم پر دردن دلم پردردن 
آقام له شونت دلم پر دردن

 هوشم نمنن حوسم پردن
پی نادیاریت حناسم سردن

 هی بِیدادمَن پی سی سلیمان
پهلوان دین له عرصهٔ میدان

فلک لی ناوخت تیر نیشان کردن
یک جه پیروان شاه سلطان بردن

  صحراو دشت و کوه تمام بونه گِل
داخ مردنت درناچو له دل

آقا مر مردن هر رای نجاتن 
سادات کل خمبار مریدان ماتن

مریدان جمن گشت نه مزارت 
خویشکو برا لیل دلدارت 

سی کاوه و نوردین شم اجاقت
پژمردهٔ بی آو چون گل له باخت

دویت و کرو لیل چنی خویشانت 
شین محشر کن له خانیانت 

گریه و زاریمه لی یک سال تمام
روژم تاریکه چون شون نه لام

زوانم قاصر له وصفت بویشم
پی تو ای پیرم نمنن هوشم

هم سید هم پیر هم سردارم رو
هم له اولادان شهسوارم رو
  
سی قاسم پسند دلاورم رو
کی خسرو قامت شعلهٔ خورم رو

سلیم دی بسه کم بکه زاری
و مردم بیه صبرو دلداری 

دنیا نه ازل وی طوره مبو
هرکسی آما آخر سر مچو 

وی دنیا فانی مورون پنا 
عاقبت بو و مرگ فانیت بوفنا 

هی دل مر تیمور نه بانیاران نیت
سان سلسه تکیه داران نیت

مرسی رضابیگ حاضر و جنگ نیت
دله کی توپال  او رو و تنگ نیت

شاهی نادرشاه تو له ایران نیت
 مرآسی تیمور سراو تیران نیت 

هی دل له شامار سی ابراهیم نیت
تکیه دار دور دین قایم نیت 

کوا آسی قاسم پیر فرزانه
پا نیاو میدان و بی بهانه 

کون و کوچین پیران ورین
کون نامداران نه ایران زمین 

سلیم له و بونه حناسم سردن
چارهٔ مردنی هر بو و مردن 

روحش شاد و همت آن پیر بزرگوار در میان ما باشد .

زمانی که برای اولین بار آقا سید قاسم افضلی به وسیله موتور برق و لامپ های الکتریکی بارگاه حضرت بابایادگار را نورانی میکند

زمانی که برای اولین بار آقا سید قاسم افضلی به وسیله موتور برق و لامپ های الکتریکی بارگاه حضرت بابایادگار را نورانی میکند . مرحوم میرزا
حسین سهرابی این شعر را برای قدر دانی از این پیر بزرگوار میسراید .
قاسم روشن کی 
چراغ چشمه یاری روشن کی
شکاکان درساخ حلقه ی کمن کی
معاندینی کل ریشه کن کی

حسن و حسین بی تفاوت کی
مدام نه قاپی هردو خدمت کی
هیچ وقت تفاوت نزانن له بین
اخلاصن و ذات حسن و حسین
التجام ایدن ابراهیم صویر
پادشای خزوپوش خائن نه خوگیر
نه کل اقدامی هر بامراد بو
مریدان له سای فری آزاد بو
یانه پر نه در دانه و گوهر بو
باغچکه دائم هر باثمر بو
نه حیص معاش دل بی خیال بو
دشمنانی گشت بی پر و بال بو
تکیه گای امید نزدیک و دویر بو
معاندینی نه حسرت کور بو
التجام عیدن و پیر پر زور
دیده ی دشمنان دایم بکی کور
امیدوارم و شاه ابراهیم
نگهداری بو درم و دایم
مدام و روی میل پشت پنای بو
گشادی مشکل مردم له لای بو
دوسانی دلشاد دشمن فنا بو
امری چون سکه ی رواج روا بو
بزمی چون بساط روشنی شم بو
میردان له بزم مجلسی جم بو
هانیتا و غسلان میر سرانه
بالویل دانای دالاهو یانه
نه صدای کلام او پر صدا بو
خاصه غلامان للی رضا بو
باقی وسلام پیر باشرطم
نه سردی زمان خیلی دلسردم
حسینم له وضع دنیا دلگیرم
مدام پروانه ی پای شمع پیرم
با تشکر له کا ادریس مرادی

وەیاد سالارەپیاگ قەڵخانی(کاکی باوە عەلی مورادی)

سەفەر وەرو کو؟مەیلەمانە جێ

کی وە خاترەت میلێ دابڕێ

ئیمەێ باڵشکیاگ،تاریکە ماڵمان

چراخ ماڵ خامۆش بێ تو ناگڕێ

پاییز بەختمان گڵاێ دار ڕزان

سەرماێ نەوەوەخت،سقانمان تەزان

قاپە ئەکسەکەت،گرییم وەسینە

چەوەڕێ مینیەییم بایدوە جور جاران

گەرمی دەسەیلت،هێز ژیانمان بێو

تەسکین دەرد ئێشو ژانمان بێو

ئی کوچە کوچ بێ باوەڕیە

کەێ ماڵاواییت،لە خەێاڵمان بێو؟؟

وەیاد سالارەپیاگ قەڵخانی(کاکی باوە  عەلی مورادی)

میمزاێ وە نرخم کاکی باوە،بێ گومان خوەت ئاگادار پاداش وە دەسکەفتەکانتی ک حس ئنسانیەت وە دوسییت لە هۆچ فەردو تاکێ درێخ نەکردی مەگەر نە پێشینیان هۆشن هەرچێ بکاڵی هەر خوەێ دەرەو کەی!!!

ساڵێک لە سەفەرو کووچ ناوەختت گوزەرێ بەڵام هەر ئیمڕۆژ جێ خالییت زەینمان پەریشان وە هۆرمان داخدار کردگەس٠

نازانم وە چەن دێڕ ،یا نۆسان چەن خەتێک توانێ بەێان گەرقیرەتو سالارە پیاگیت دەر بخەێ لە میلکان داڵەهوو لە ئێڵ گەوراێ قەڵخانی وە یارسانییەیل دڵ پاک وڵات!!

لە ڕاسی کووچت داخێک بۆ ئەڕا همۆشە،وە خەسارێک بۆ وە کۆمەڵگاێ یارسان..جاران وە هاتن سەر ساڵو نەورۆز وە دەسەیل زامەتکیش وە گەرد تووپ ئاگری نەورۆز چیتە پێشوازی سەر ساڵوە ها هۆرم تاک وە تاک مناڵەیلت بێ جیاوازی ئاگرێ ڕۆشن کردی وە هاندەر شەوقو خوەشی بنەماڵەت بۆد  وە هاتن سەر ساڵ وە دڵێک بێ کینەوە ماڵ وە ماڵ ئاووایی گەردیای جەژن بمارکی کردی ! بەڵام ئیمساڵ ئەڕا گشت ئەشرەتو ئاووایی حەسەن سڵێمان وە تەنانەت بنەماڵەێ خوەتی جێت فرە خالیە دیوەخانەکەت

ئاووات شەور ڕۆژێک دێرێ داماگێکتر یاری بێەێ ،گرفتاریی چارەسەر بکەێ! سفرەو خۆانەکەت وڵا بۆ ،ئاوەڵا بۆ وە هەر ڕۆارێک بێ جیاوازی هەر تاکێک  وە هەر باوەڕێکوە  تەنیا هەدەف کمک وە یاری ئنسانە فەقیرو داماگەکان دیارو وڵاتت بۆد  ک ساڵها وەگەردێانا  ژییان کردی،ژییان ڕۆژانەت دابەش کردی  وە هەر کەس  تەنیا وە خاتر دوواێ خەێرو ڵاڵەێ داماگێک بەڵام فرە وەداخوە نە ڵاڵە تیمارێک٠ نە کەسێ فریا ڕيس دەردو زامت دەسە زرانی نیشیمو وە گەرد خاترات پڕ لە خوەشییت نەفەس کیشیم چۆ

قانون ژییان هەر یەسە،ڕۆحت شاد یادت وە خەێر.

 

ئەوڵو ئاخرمان یار*
خەوەر دڵتەزن کووچ ناوەخت سالارەپیاگ ئاوایی حەسەن سڵێمان، کاکی باوە عەلیمورادی بۆە مێوان وەهاریی ئێڵ قەڵخانیو ئەڕا همۆشە چراخێ لە ئاوایی حەسەن سڵێمان خامۆش کرد.
خەوەرێک بێ باوەڕ مردنێک کەم کەس باوەڕێ دێرێ!
کاکی باوا ئاواتەیل فرەێک لە دڵ داشت ک لە شوون ئی هەمکە زەجرو زەخم دەس تیکە تیکەێ شەفاخانە، ئەڕا جارێتر بچوتە خزمەت ڕێبەر یارسان لە تەکیە و تۆشامی،هەم لاڵە ئەڕا خوەێ وە هەرکەسێ گرفتار دەردێکە بکەێ وە دەس پیر خوەێ تەواف بکەێ، بەڵام بێ خەوەرلە کار ئی دونیاێ فانی!
جارجاریچ دڵێ هەواێ داڵاهوو داروێز وە میلکانێ کرد خوەش داشت لە سەهاڕ داربەڕۆیەیل میلکان ئەژدادێ وە قسە خوەشکانێ خەنین بخەێتە سەر لێوگشت ئەشرەتو قەومو یارانێ،خوەش داشت وە چەپێ گۆڵ هەڵەڵەبەرم وە گۆڵ چنۆر قەێرزانی وە کەسەیلێ بکەێ ک لە تەمام ئی چەن وەختە لە ڕێ تلیفۆن، یا هزووری،یا زەمان بیمارستان دەسە دوا یا لاڵە ئەڕاێ سڵامەتیی بۆن، بەڵام ژان ژیانێ تاڵ کردو گشت ئاواتەیلی دادەس خەزان!
دەسێ لە داوان پیر خوەێ کوتا نەوت
ڕۆحێ شاد

•