 |
| افزودن عنوان |
زنده یاد استاد اسد چراغی یکی از شاعران و محققان بلند‌آوازە کرمانشاه و همچنین عضو " جمعیت احیای محیط کوهستان (پراو) بودە است.
پیکر ماموستا اسد چراغی، فردا از باغ فرودس کرمانشاه به سوی روستای "کانی شریف" تشیع خواهد شد.
اسد چراغی سال ١٣٠٩ در شهرستان سرپل‌ذهاب متولد و روز ٢٤ فروردین‌ماه و در سن ٨٤ سالگی درگذشت.
.اسد چراغی شاعر نام آشنای کُرد کرماشانی ساعت سه بعد از ظهر روز یکشنبه ۲۴ فروردین ماه در منزل شخصی اش در ۸۴ سالگی به ابدیت پیوست .
کاوه چراغی فرزند زنده یاد اسد چراغی در گفتگو با هفته نامه ی صدای آزادی با اعلام این خبر گفت : پدرم از مدتها پیش دچار کسالت بود اما در نهایت به علت بیماری ریوی جان به جان آفرین تسلیم کرد .این شاعر کُرد کرماشانی سالها در حوزه ی ادبیات و فرهنگ کُردی فعالیت داشت و در بسیاری از جشنواره ها و همایش های فرهنگی و ادبی به عنوان پیشکسوتی با اعتبار حضور ماندگار داشت . از وی کتابی با عنوان:« ئالوده ! وه هار ئالوده نه که ی » در نکوهش اعتیاد به چاپ رسیده است . اما آثار بسیار چاپ نشده ای دارد که امیدواریم پس از مرگ ایشان چاپ و منتشر گردند
وی در قالب های مختلف شعر کُردی طبع
آزمایی کرده و برخی از اهالی موسیقی ترانه هایش را به کرات خوانده اند .از
جمله ی ترانه های مادگار این شاعر «خوه یشکه خاسه گه ی لباس کوردی پووش
است» که همه ی اهل فرهنگ در جغرافیای کُردی با آن آشنایند
اشعارهای بسیار جالب ماندگار از اسد چراغی شاعر کرماشانی
کرماشانه گه م ئه ی خاک زیرین
هاوزار ئاوه گه ی به دره و خانه قین
جگهر گوشه گه ی ئیلام دیرین
نیشتمانه گه ی فه رهادو شیرین
یادگاره گه ی ماد و ساسانی
تو سان شاره یل گشت کوردستانی
کرمانج بی سوران،گوران یا که لهور
تو ئه رای ئیمه هه ر مینی و دور
ناوت سه ر ره سته ی تاریخی ئیمه س
و بی کرماشان کوردستان دی چه س
وه ختیگ ئیمه ی کورد رزگارمان بود
ئیلام،کرماشان داژدارمان بود
****************
بکیش چووپی کیش، چووپی هاده‌سد
با به‌یوو نه‌‌وای ساز نه‌فه‌سد
دنیا ده‌ور ده‌وره، ئمرووژ ده‌ورده
یه‌ی رووژی گرن، چووپی وه‌ده‌سد
***********
بار گرانی هابان شانم
فه‌قر و فه‌ڵاکه‌ت برییه ئامانم
ئه‌ر په‌یدا بکه‌م ماڵ عزرائیل
رشوه ده‌مه‌پی، بسینی گیانم
***********
بشکن سقانم، رووژگار بشکن
بشکن، بی‌مروه‌ت، سته‌مکار بشکن
بشکن ناو تــۊڵم که‌له‌ی سه‌ر بشکن
قه‌فه‌س سینه‌م تا که‌مه‌ر بشکن
بشکن قه‌ڵه‌مم، قه‌ڵمدان بشکن
غوروورم ئه‌ڕای لوقمه‌ی نان بشکن
مه‌گه‌ر شکاندن شانازی دیری؟!
فه‌ڵه‌ک هه‌رساتی سه‌دبازی دیری
برشن ساقی گیان جام مه‌ی برشن
ده‌ردم گرانه، په‌یاپه‌ی برشن
برشن ساقی گیان، سا حه‌ڵاڵم که
خیاڵ هاله سه‌ر، بی‌خیاڵم که
برشن ساقی گیان، کاسه‌گه‌د گڵ بوو
شه‌راود قرمز جوور خوین دڵ بوو
برشن ساقی گیان، مه‌سی و راسی
وه مه‌سی دوینم خوداشناسی
برشن ساقی گیان وه‌ی مه‌ی حه‌رامه
من حه‌رام خوه‌رم، حه‌ڵاڵ خوه‌ر کامه؟!
***********
ڕووژێ بمباران شیمایی حەڵەبجە تەوەست سەدام جنایەتکار بود، چمە تاقوەسان و وەگەرد کوچکێگا قسە کەم:
هویشێ: کوچک تو سەختی یا من یا ئاسن
گووش بکە قسەێ سەخت بەخت من
ئەر تو وێنەێ من سەختی بکیشی
هەر ساڵ وە ئەزاێ یاران بنیشی
جەشن نەوروزت واوەیلا و شین بوو
خوەشی وەهارت شینو گرین بوو
ماڵت بودە جاێ "مروەت بلاون"
قەزاوەت بکە! تو سەختی یا من؟
بێ یارو یاوەر گووشەێ شاران بی
بێ گونا ئەسیر گوناکاران بی
جەلد جەسوور بشکنێ باڵت
زاڵم ئاگردەێ خەێمەێ خەێاڵت
گرفتار دام ڕەنجو ماتەم بی
بێبەش وە خوەشی هردک عاڵەم بی
ئقباڵت چەفت بو جور چوو هەرجن
قەزاوەت بکە! تو سەختی یا من؟
وەلێد بگرن حەق ئازادی
ئادابو ڕسووم، شیوەنو شادی
وەخەێرو وەشەڕ کونترورت کەن
چەفت تماشاکەی، کوور کوورت کەن
وەهەر کوو بچی، بنشینە جەمت
قسەێ حەق بکەی، بێەنە ناو دەمت
ڕووژێ فریشتە، ڕووژێ بونە جن
قەزاوەت بکە! تو سەختی یا من؟
بەشەر وەدەرگاێ خاڵق یەکسانە
زەمین سفرەێ حەق، بەشەر مێوانە
یەکی خوەراکێ دم گاپیرە
یەکی خاویار عەسەڵ و شیرە
یەکی قاڕنشین سەرماێەدارە
یەکی کوورنشین، بێکار شارە
یەکی جوانە، بێ ماڵ و بێ ژن
کوچک تو سەختی، یا من یا ئاسن؟
هویشێ: وەلا برا تو، وەلا برا تو
هەڵبەتە لەێرا کوچک تەیید کەێ من سەختتر لە ئەوم، یانێ کورد سەختترە نە من.
***********
ئه‌گه‌ر هه‌زار ساڵ سه‌رگه‌ردانم که‌ی
سه‌رگه‌ردان به‌ڕ بیاوانم که‌ی
وه کرده‌ی خوه‌م په‌شیمانم که‌ی
ڕوژ له شوون ڕوژ په‌ریشانم که‌ی
دڵم بشکنی دڵ گرانم که‌ی
بێ ماوا و مه‌نزڵ بی مه‌کانم که‌ی
زڵم له لیم بکه‌ی مختاج نانم که‌ی
جوور زه‌ویله‌رزه ژیربانم که‌ی
شکنجه‌م بکه‌ی تیروارانم که‌ی
مه‌حاڵه دڵسه‌رد وه کوردستانم که‌ی
ئەسەد چراغی*
***********
ئه‌سه‌د چراغی - لباس کوردی
خوه‌یشگه خاسه‌گه‌ی، لباس کوردی پووش
ره‌سم و رسووم خوه‌د، نه‌که‌ی فه‌رامووش
فه‌رامووش نه‌که‌ی تۆ کورده‌واری
ئه‌سیل و نه‌جیب، سه‌خاوه داری
لباس کوردی فرمی شیرینه
له‌وینه‌ی نیه وه‌ی سه‌رزه‌مینه
فه‌رهه‌نگ کوردی له‌که‌دار نه‌که‌ی
ته‌قلید وه فه‌رهه‌نگ ئستعمار نه‌که‌ی
هه‌ڵپه‌رکه‌د بیله، گه‌ڕیان گه‌ڕیان بوو
مه‌ردم وه سه‌یران، باڵاد حه‌یران بوو
با ئارایشد هه‌ر ئیرانی بوو
بوو عه‌تر میخه‌ک، گۆڵ‌ئه‌فشانی بوو
له‌چک شل بکه، له روی شلی شاڵ
تا بووده په‌رچین، نه‌مای خه‌ت و خاڵ
چوون دۆڕ پنهان به وه به‌تن سه‌ده‌ف
غه‌رقید وه ده‌ریای عزه‌ت و شه‌ره‌ف
گۆڵ خۆنچه‌ی گۆڵان، چ پاک سرشته
گۆڵ بی پووشش، په‌ژمۆرده‌و زشته
***********
"خوه‌یشگه خاسه‌گه‌م"
خوه‌یشگه خاسه‌گه‌م، کورده‌واره‌گه‌م
ئه‌سیل و نه‌جیب، وه‌فا داره‌گه‌م
کورد کورده‌وار، کوردزوانه‌گه‌م
شیرین ئه‌رمه‌ن، نیشتمانه‌گه‌م
خاوه‌ن سه‌خاوه، تاج زه‌ر وه‌سه‌ر
دایه‌ی ته‌وانای کاوه‌ی ئاسنگه‌ر
نشانه‌ی حۆرمه‌ت، شه‌ره‌ف و شعوور
دایه‌ی خۆره‌مدین، شیر لا وه‌زوور
ئاره‌ش وه‌دامان تۆ شیره‌ش وه‌رده‌ن
تیرش وه جه‌بال زاخوی تۆ یه‌رده‌ن
نژاد کوردی، تۆ کورده‌ژنی
هه‌م دایه‌ی کاوه‌ی هه‌م دایه‌ی منی
خوه‌یشگه خاسه‌گه‌م، له‌کی یا لۆری؟
سنجاوی، گووران، جافی، که‌لهۆری؟
خوه‌یشگه تۆ دایه‌ی نیشتمانمی
شیره ژنه‌گه‌ی کوردستانمی
خاس خوه‌د بناسه، وه کام نژادی
وه‌ناو جه‌هان سه‌ربه‌رز و شادی
با ئارایش زوڵفد، شانه بوو
نه ره‌نگ و ره‌وغه‌ن، ده‌س بیگانه بوو
با ئارایشد کورده‌واری بوو
وه دانه‌ی دانش، دۆڕ دیار بوو
ئارایش ساده کالای کوردی پووش
که‌ماڵ و جه‌ماڵ، عه‌قل و فکر و هووش
ته‌ڵای بی‌خه‌وشه، هژده عه‌یار بوو
نه مۆحتاج ره‌نگ، نه وه نگار بوو
مسواروو مه‌فره‌ق مۆحتاج ره‌نگه
بازاری وه‌لای مۆشته‌ری له‌نگه
خۆ تۆ ره‌زیده‌ی جه‌وهه‌ره‌ی کاری
ره‌زیده‌ی ره‌ژه‌ن په‌روه‌ردگاری
جه‌ماڵ پاکد ده‌سکاری نه‌که‌ی
ئاخر تۆ کوردی، جووش زاری نه‌که‌ی
***********
ئه‌و‌ه‌ڵ ئێرانی دۆوم کوردوکم"
ئه‌و‌ه‌ڵ ئێرانی دۆوم کوردوکم
قه‌وم ته‌وانای هه‌زار بلووکم
من شاعر کورد، کوردی زوانم
رووڵه‌ی ره‌ئووف خاک ئیرانم
ئاریائی نژاد، مه‌رزه نشینم
مه‌رزه‌بان خاک ئیران زه‌مینم
سه‌رتاسه‌ر ئیران نیشتمانمه
زات بی‌زه‌واڵ حه‌ق میهمانمه
وه‌ته‌ن په‌ره‌ستیگ خاوه‌ن یه‌قینم
نژاد کاوه‌ی ئیران زه‌مینم
ماد کورده‌وار نژاد پاکم
پووک بی ئامان سه‌رف زۆحاکم
تاریخ شاهده، سه‌رفه‌رازییم
خه‌ده‌نگ خویری تورک و تازییم
سازش ناپه‌زیر ده‌ست ئستعمارم
دۆشمن شکه‌نم مه‌رد په‌یکارم
نه‌ته‌وه‌ی ئاره‌ش خاوه‌ن که‌مانم
ئه‌ڕای وه‌ته‌نم فره گمانم
هه‌ر سفره‌ی ره‌نگین من میز‌بانم
جفتیار، باخه‌وان، ئیڵم، شوانم
ژیانم مه‌دیون ده‌ستره‌نج خوه‌مه
دی وابه‌سته نیم خاترم جه‌مه
نموونه‌ی فه‌توای شاه مه‌ردانم
جوور شیرداڵگ حه‌ڵاڵه نانم
کورد کشاوه‌رز خوه‌د بویچگ مه‌زان
گۆڵ گه‌نمد ئارمه له جه‌هان
یا خۆدا وه‌ته‌نم دایمه ئازاد بوو
له ناو جه‌هان سه‌ربه‌رز و شاد بوو
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen